Reflection on home PC
Reflection on home PC#289
เรา เยือนเย็น วิสาหกิจเพื่อสังคม ได้รู้จักคุณแววตั้งแต่คอร์ส การอมรมเผชิญความตายอย่างสงบ เมื่อปีที่แล้ว คุณแววอยู่ปากช่อง หลังจากจบคอร์สไปหลายเดือน คุณแววก็ชวนเรามาดูแลคุณยายปลั่ง ซึ่งเป็นชาวบ้านธรรมดาผู้เข้าใจสัจธรรม คุณยายเพิ่งหายจากปอดบวมและไม่อยากไปโรงพยาบาลอีกแล้ว คุณยายใส่บาตรพระอาจารย์ชยสาโรทุกวันเพราะบ้านอยู่หลังกุฏิของท่าน แต่หลังจากเริ่มดูแลคุณยายก็ไม่ป่วยอีกเลย
เมื่อครั้งมาเยี่ยมยาย ก็ได้รู้จักคุณพ่อของคุณแวว อายุ 80+ ซึ่งย้ายมาอยู่กับลูกสาวเพราะเริ่มเป็นโรคสมองเสื่อม แต่แข็งแรงดี PPS 100% ครอบครัวนี้คุยเรื่องความตายได้เป็นเรื่องธรรมชาติ แม้ยังไม่มีเหตุที่จะใกล้ความตายเลย เราทำ family meeting & advance care planning เพื่อวางแผนว่า หากมีโรคร้ายเป็นเหตุให้พ่อสลบไป เช่น stroke หัวใจขาดเลือด พ่อจะเอาไงกับชีวิต พ่อตอบชัดเจนว่าไม่ต้องแทรกแซงธรรมชาติ
คุณพ่อมีอาการทางสมองมากขึ้นตามลำดับ ล้มบ่อย อยู่มาวันหนึ่ง พ่อสลบไป พบว่าเกิดจากเลือดออกภายในกระโหลก ถ้าผ่าตัดก็อาจฟื้นได้ แต่ต้องเดินทางข้ามเขาไปโรงพยาบาลใหญ่ แต่ก็ต้องรับความเสี่ยงตามอายุ และโรคแทรกซ้อน และโอกาสที่จะฟื้นตัวไม่สมบูรณ์ติดเตียง ครอบครัวเลือก ‘perfect palliative care’ จึงกลับบ้านดูแลตามธรรมชาติตามประสงค์ของพ่อ
แม้จะเข้าใจและตั้งใจดี แต่เราก็ได้สัมผัสถึงความทุ่มเทและความยุ่งยากทั้งกายและใจของแม่ลูกที่ได้เผชิญ พวกเขาตั้งเรียนรู้วิธีดูแลผู้ป่วยที่ช่วยตัวเองไม่ได้ในเวลาอันรวดเร็ว ต่อสู้กับความรู้สึกที่ว่าจะทำได้ไม่ดี พ่อเป็นคนตัวใหญ่ จึงต้องพึ่งพาผู้ช่วยดูแล ซึ่งเปลี่ยนคนไปเกือบทุกสัปดาห์ เขาต้องรับมือกับญาติ และเพื่อนพ่อที่รู้ข่าว ตอบคำถามและปฏิเสธคำแนะนำที่ไม่ได้ต้องการเหล่านี้
คิดดูแล้วมันจะง่ายกว่ามากเลย ถ้าญาติผลักภาระนี้ให้บุคคลากรโรงพยาบาลทำ แต่มันก็จะไม่ใช่สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับพ่อ เราจึงยินดีให้คำปรึกษาและรับฟังเรื่องราวของครอบครัวตลอดเวลา เพื่อให้พลังแก่ครอบครัวในช่วงเวลาที่สำคัญ แล้วคุณพ่อก็กลับดีขึ้นอย่างประหลาดใจ กลับนั่งได้ กินได้ สื่อสารได้อีกครั้งหนึ่ง ซึ่งทำให้ครอบครัวสับสน ถึงกับจะเปลี่ยนแผนการดูแลเลยทีเดียว
แต่แล้วคุณพ่อก็หลับมากขึ้นอีก การอยู่ความไม่แน่นอนนี้ ทำให้เราต้องประชุมครอบครัวอีกเพื่อให้เป็นไปตามประสงค์ของเจ้าของชีวิต เราทำหน้าที่เป็น ‘death coach’ อธิบายธรรมชาติของช่วงสุดท้ายของชีวิตให้ครอบครัวได้เข้าใจตามจริง และมั่นใจว่าได้ทำดีที่สุดแล้ว ในช่วงสุดท้ายครอบครัวจึงนิมนต์พระอาจารย์ชยสาโรมาโปรดคุณพ่อที่บ้าน อันเป็นสิริมงคลแก่ทีมงานโดยมิได้ทราบมาก่อน
ขอขอบคุณครอบครัวคุณแววที่ได้ให้เรามีส่วนร่วมในการดูแล คุณพ่อตั้งแต่แรกจนถึงงานศพ และเป็นตัวอย่างแก่ครอบครัวอื่น ๆ ที่สนใจและเลือกวถี ชีวาภิบาล ช่วยเผยแพร่ทางเลือกนี้แก่สังคม
