คุณป้าผู้วางแผนชีวิตเป็นอย่างดี
เรื่องเล่าเยือนเย็น
“คุณป้าผู้วางแผนชีวิตเป็นอย่างดี”
คุณป้าเล่าให้ฟังว่า เมื่อปี 2562 อายุ 75 ปี มีอาการท้องอืดแน่น ตกตอนเย็นหลังทานอาหารแล้ว ท้องใหญ่ราวกับคนท้องสัก 6 เดือน วันหนึ่งคลำพบก้อนที่ขาหนีบข้างขวา จับคลำดูก้อนเท่าลูกมะนาวไม่เคลื่อนที่แต่แน่นติดกระดูก จึงไป CT Scan ที่โรงพยาบาล ผลออกมาพบว่าคุณป้าเป็นมะเร็งที่รังไข่ข้างขวา ระยะที่ 3-4 จึงได้ทำการผ่าตัดและให้เคมีบำบัดจนจบคอร์สแรก 15 ครั้งก็หยุด หลังจากติดตามอาการมาแล้ว 2 เดือน พบว่าค่ามะเร็งสูงขึ้น จึงต้องให้เคมีบำบัดต่ออีก 8 ครั้ง เป็นยามุ่งเป้า 5 ครั้งแล้วหยุดไปสักพัก ติดตามอาการอีกครั้งค่ามะเร็งก็ยังคงขึ้นอีก
จากนั้นคุณป้าได้โทรติดต่อโครงการ “เยือนเย็น” เพราะอยากจะนอนป่วยระยะท้ายที่บ้าน ไม่อยากไปอยู่โรงพยาบาล โดยทราบว่า โครงการนี้มีทีมงานไปเยี่ยมและรักษาผู้ป่วยที่บ้าน โดยผู้ป่วยเห็นสัจธรรมของชีวิตก็เลือกอยู่กับมะเร็งอย่างสันติ รักษาตามอาการ เจ็บปวดมากๆ ก็ให้ยาแก้ปวด และจากไปอย่างสงบที่บ้าน ท่ามกลางคนใกล้ชิด ซึ่งดีต่อจิตใจของผู้ป่วย คุณป้าต้องการรักษาตัวที่บ้านแบบประคับประคอง (Palliative Care) และติดตามอาการจนจากไปอย่างสงบ ไม่ต้องทนทรมานกับการรักษาเพื่อยืดเวลาออกไปอย่างไม่มีประโยชน์อะไร
คุณป้าเคยผ่านประสบการณ์เกือบเอาชีวิตไม่รอดจากเหตุการณ์ภัยพิบัติสึนามิใหญ่เมื่อปี 2547 ขณะอยู่กับลูกชายคนเดียวที่รัก ทั้งคู่ถูกคลื่นยักษ์ซัดลงไปจมน้ำอยู่ใต้เรือ ตะเกียกตะกายจนเอาชีวิตรอดมาได้อย่างหวุดหวิด จนถึงวันนี้เกือบ 10 ปีแล้ว คุณป้ารู้สึกว่าได้กำไรชีวิตมาก แต่เมื่อตรวจพบว่าเป็นมะเร็งรังไข่ เมื่อ 5 ปี ทีแล้ว คุณป้ายังคงใช้ชีวิตได้ตามปกติ กินอาหารอร่อยได้ดี จนไม่มีใครรู้เลยว่าคุณป้าเป็นมะเร็ง คุณป้าชอบงานตกแต่งบ้านและสวน จนได้รับการจัดพิมพ์ในนิตยสารบ้านและสวนในปี 2533 จากนั้นได้ลงพิมพ์รูปบ้านพักอากาศที่หัวหินในปี 2538 และผลงานความพิถีพิถันในการตกแต่งโต๊ะอาหาร ถ้วยชาม ลงในนิตยสาร Life & Decore ฉบับเดือนธันวาคม 2538 อย่างงดงาม
ทีมงานเยือนเย็นได้คุยกับคุณป้าที่คอนโด และให้ความมั่นใจว่า คุณป้าสามารถเลือกอยู่กับมะเร็งอย่างสันติที่บ้านได้โดยไม่ทรมาน อย่างไรก็ดี คุณหมอที่โรงพพยาบาลนำเสนอเคมีบำบัดอีกรอบหนึ่ง คุณป้าจึงตัดสินว่าจะลองรับเคโมรอบที่ 3 ถ้าไม่ได้ผลหรือมีผลข้างเคียงจะขอหยุดทันที คุณป้าจึงให้เคมีบำบัดรอบที่ 3 อีก 6 ครั้ง เมื่อครบแล้วคุณป้ารู้สึกว่าร่างกายอ่อนแอลงมาก จึงตัดสินใจว่าถ้าค่ามะเร็งสูงขึ้นอีกจะไม่รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดอีก เพราะร่างกายรับไม่ไหวแล้ว
ผ่านไปปีหนึ่ง มะเร็งก็กลับมาจริง ๆ คุณป้าจึงขอให้เยือนเย็นมาช่วยดูแลที่บ้าน มะเร็งได้กระจายไปตับและปอด คุณป้าเริ่มมีอาการปวดท้องด้านขวาที่ตับ จึงเริ่มให้กินยามอร์ฟีนเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อย ๆ จนหายปวด ผ่านไปเดือนหนึ่ง คุณป้าเริ่มเหนื่อย เราจึงให้เพิ่มปริมาณมอร์ฟีนขึ้นอีก คุณป้าก็หายเหนื่อย และจัดออกซิเจนให้ใช้ที่บ้าน
อาการเหนื่อยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ครอบครัวได้โทรศัพท์แจ้งทีมงานเยือนเย็นว่าคุณป้ารู้สึกเหนื่อยหอบมาก เราจึงเสนอให้พ่นยา เมื่อพ่นยาแล้วสบายขึ้น ขอกินไอศครีมด้วย กินได้หลายคำ ดูหมูเด้งไปด้วยอย่างชื่นใจ เราได้สอนวิธีการใช้หน้ากากพ่นยาเชื่อมต่อกับเครื่องผลิตออกซิเจนจนคุณป้ารู้สึกดีขึ้น ระหว่างพ่นยาประมาณ 10 นาทีต่อมา คุณป้าผายลมออกมาล๊อตใหญ่ แต่ถ่ายไม่ออก เราจึงช่วยสวนอุจจาระออกมาเป็นจำนวนมาก คุณป้าบอกว่าสบายท้องขึ้นมากๆ และนอนพักต่อได้ วันต่อมาคุณป้ามีอาการเหนื่อยหอบจนรู้สึกไม่สบาย ทรมานมากขึ้น เราประเมินว่าคุณป้าน่าจะมีก้อนในปอดเยอะ และมีหลอดลมตีบทำให้มีอาการหอบหืดด้วย ดูแลที่บ้านต่อไม่ไหว จึงแนะนำมาดูแลที่โรงพยาบาลรวมใจรักษ์ ให้ฉีดมอร์ฟืนต่อเนื่องเพื่อบำบัดความเหนื่อย
แม้ออกซิเจน O2 sat จะต่ำ เพียง 85%แต่คุณป้ามีสติสัมปชัญญะดีมาก เมื่อเห็นคุณหมอและทีมงานไปเยี่ยม คุณป้านับจำนวนคนที่ไปเยี่ยม แล้วกล่าวว่า “ดีใจมาก อยากถ่ายรูปร่วมกันให้ครบทุกคนนะ” คุณป้ามีรอยยิ้มที่สุขใจ ได้เห็นสามี ลูกชาย ลูกสะใภ้ และหลานชาย พร้อมคุณหมอและทีมงานเยือนเย็น จนเอ่ยปากว่าอยู่กันหลายคนอากาศในห้องอบอุ่น จนขอปรับแอร์ให้เย็นขึ้น ในห้องพักฟื้นอบอวลไปด้วยความแช่มชื่น ทุกคนเคารพการตัดสินใจของคุณป้า เราได้รูปถ่ายครั้งสุดท้ายก่อนคุณป้าเดินทางไกล เป็นรูปที่คุณป้ามอบให้ทุกคน เป็นรอยยิ้มที่อบอุ่น….อยู่ในวิมาน ถ่ายรูปเสร็จคุณป้าเริ่มไอจนเหนื่อย จึงปรับยาช่วยลดอาการเหนื่อยกระทั่งการหายใจดีขึ้น ในคืนนั้นคุณพ่อ (สามี) เฝ้าคุณป้าไม่ห่างกาย เปิดบทสวดที่คุณป้าคุ้นชินตลอดคืน
ช่วงสายของวันถัดมา ลูกชายที่คุณป้ารักที่สุดมาเยี่ยมพร้อมครอบครัวที่คุณแม่รัก ทุกคนร่วมกันส่งคุณแม่ตราบจนลมหายใจสุดท้ายอย่างสงบงดงาม
คุณป้าได้สั่งเสียไว้ว่า จากที่เคยได้บริจาคร่างเป็นอาจารย์ใหญ่ไว้แล้ว แต่นึกสงสารนักศึกษาแพทย์ที่ได้ร่างของตัวเองไปศึกษาเพราะอวัยวะมีไม่ครบหลายรายการ จึงขอให้คุณสามีและลูกจัดการสวดให้สามวัน และฌาปนกิจให้เสร็จสิ้นโดยเร็ว
คุณป้าชอบปฏิบัติตามหลักธรรม เลื่อมใสศรัทธาหลวงปู่ดูลย์ อตุโล พระอริยเจ้าผู้ประเสริฐ คุณป้าได้กล่าวเตรียมจัดการร่างของตนเอง และเตรียมหนังสือที่ระลึกงานฌาปนกิจไว้เรียบร้อยแล้ว โดยมีข้อความสุดท้ายกล่าวอำลาว่า “ ไม่มีผู้ใดสามารถพ้นจากมือพญามัจจุราชได้ แม้จะพยายามหลบลี้หนีไปอยู่ที่ซอกหลืบ ภูผา ห้วยหนองคลองบึงใดบนโลกนี้ นี่คือสัจธรรมที่แท้จริงของชีวิตของสัตว์โลก……ทุกชีวิต ดังปัจฉิมโอวาทของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า “จงใช้ชีวิตตั้งอยู่ด้วยความไม่ประมาท ”
ขอขอบคุณครอบครัวคุณป้าที่อนุญาตให้แบ่งปันเรื่องราวและรูปภาพลงเพจเยือนเย็น เพื่อเป็นวิทยาทานทางเลือกให้สังคมต่อไป