เรียนรู้จากป้าศรีในงาน Palliative Care Day 2025

ป้าศรีเริ่มการเรียนรู้เรื่อง “การตายอย่างสงบ” และแนวคิด Palliative Care จากการเรียนรู้ในแนวความคิดจากพระอาจารย์ชยสาโร ที่เกิดความสงสัยในประเด็นสำคัญของชีวิต โดยมีจุดเริ่มต้นจากเหตุการณ์เมื่อคุณพ่อถึงแก่กรรมที่ประเทศอังกฤษ ท่านจากไปอย่างสงบ ภายใต้การดูแลการจากไปที่งดงามและมีศักดิ์ศรี สิ่งนี้ก่อให้เกิดคำถามในใจว่า เหตุใดประเทศไทยจึงยังขาดระบบการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายแบบประคับประคอง (Palliative Care) ที่เอื้อต่อการจากไปอย่างสงบเช่นนั้น

 

จากความสงสัยนี้เอง คุณป้าศรีจึงเริ่มสนใจศึกษาเรื่อง “การตายอย่างสงบและเป็นธรรมชาติ” โดยไปเริ่มเรียนรู้และได้หลักคิดจากท่านพระไพศาล วิสาโล อีกทั้งได้รับแนวทางความคิดและเรียนรู้จากคุณวรรณา จารุสมบูรณ์ (คุณสุ้ย) โดยเริ่มจัดการอบรมเรื่องการดูแลแบบประคับประคอง ที่จังหวัดเชียงใหม่ ทุกปี การเรียนรู้นี้นำไปสู่การก่อตั้ง “ชีวามิตร วิสาหกิจเพื่อสังคม” ซึ่งเป็นองค์กรที่มุ่งส่งเสริมความเข้าใจและการเตรียมตัวตายอย่างสงบ โดยมีพระอาจารย์สองรูปเป็นที่ปรึกษา

 

หากพูดถึง “ธรรมชาติ” ย่อมหมายถึง สภาพของความจริงและความเปลี่ยนแปลง — การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป ซึ่งเป็นวัฏจักรแห่งชีวิตที่ไม่มีใครหลีกเลี่ยงได้ ทุกชีวิตไม่ว่าชาติ ศาสนา หรือความเชื่อใด ต่างต้องเผชิญความจริงเดียวกันนี้

 

เมื่อมนุษย์อยู่กับธรรมชาติอย่างแท้จริง ย่อมเข้าใจว่า “ความตาย” มิใช่สิ่งน่ากลัว แต่คือความเป็นจริงอันปกติของสรรพสิ่ง ความเข้าใจนี้จะก่อให้เกิด ความเมตตา ซึ่งเป็นพลังที่หล่อเลี้ยงและเยียวยาจิตใจให้อยู่ในสภาพแห่งความสงบ ราบเรียบ และเป็นธรรมชาติที่สุด ความสุขและความสงบที่แท้จริงจึงเกิดขึ้นจากการยอมรับความจริงของชีวิตนั้นเอง

 

เมื่อมนุษย์เผชิญกับความเจ็บปวด ความทุกข์ หรือภาวะไม่ปกติ เมตตาธรรมจะเข้ามาเป็นพลังเยียวยาที่สำคัญ โดยเฉพาะในช่วงเวลาของการจากลาและการสูญเสียตามธรรมชาติ การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care) จึงมีบทบาทสำคัญในการช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวได้เผชิญช่วงเวลานั้นด้วยความสงบ ผ่อนคลาย และเป็นไปตามธรรมชาติอย่างแท้จริง

 

การตระหนักรู้ถึงความเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติและเมตตาธรรมนี้ จะช่วยให้เกิดการยอมรับต่อสภาพความจริงของชีวิต — ทั้งความกลัว ความเจ็บปวด และการจากพราก — และนำไปสู่ความสงบภายใน

 

ในความเป็นจริง ความตายมิใช่สิ่งที่น่าหวาดกลัว แต่สิ่งที่ทำให้ “ความตายกลายเป็นความทุกข์” คือ ความกลัวการสูญเสีย ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นประเด็นหลัก ได้แก่

• การสูญเสียความสัมพันธ์กับบุคคลรอบข้าง — ความตายทำให้สายสัมพันธ์เหล่านั้นสิ้นสุดลง

• การสูญเสียทรัพย์สินและอำนาจการควบคุมชีวิต — สิ่งที่มนุษย์ยึดถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของความสามารถและอำนาจในชีวิตย่อมหมดความหมายลงเมื่อถึงวาระสุดท้าย

 

การเข้าใจและยอมรับความจริงของธรรมชาติ การเตรียมใจและจิตวิญญาณให้พร้อม ย่อมทำให้การจากไปไม่เป็นการสูญเสีย แต่เป็นการคืนกลับสู่ความสงบของธรรมชาติอย่างสมบูรณ์